Vùng đất Điện Biên nổi tiếng với mạng lưới hệ thống di tích văn hóa truyền thống vật thể nhiều chủng loại và phong phú, như: Di tích lịch sử hào hùng, danh lam thắng cảnh, di vật, cổ vật. Mạng lưới hệ thống di tích này còn có vai trò đặc trưng trọng điểm trong sự tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội của địa phương. Chính vì vậy, tỉnh ta đã xây dựng nhiều sự kiện, giải pháp nhằm bảo vệ, phát huy lợi ích các di tích văn hóa truyền thống. Thông qua đó thêm nhiều lợi ích văn hóa truyền thống được bảo tồn, một trong những di tích được góp vốn đầu tư trở thành điểm phượt mê hoặc…
Học viên Trường trung học cơ sở Thanh Luông tham gia sự kiện trải nghiệm “Chúng em làm chiến sĩ Điện Biên” do nhà trường và Bảo tàng Thắng lợi lịch sử hào hùng Điện Biên Phủ phối hợp tổ chức triển khai vào thời điểm cuối tháng 4/2021. Ảnh: C.T.V
Tỉnh ta có 27 di tích được xếp hạng, gồm: 1 di tích cấp vương quốc đặc trưng (Di tích lịch sử hào hùng mặt trận Điện Biên Phủ); 14 di tích cấp vương quốc và 12 di tích cấp tỉnh. Công tác trùng tu, bảo tồn, tôn tạo di tích tiếp tục được thực thi, đặc trưng là với di tích lịch sử hào hùng vương quốc đặc trưng mặt trận Điện Biên Phủ. Hiện đã trùng tu, tôn tạo di tích nội đô đề kháng Him Lam; gia hạn, sửa chữa thay thế một trong những điểm di tích thành phần thuộc di tích vương quốc đặc trưng mặt trận Điện Biên Phủ (gồm di tích Sở lãnh đạo Chiến dịch Điện Biên Phủ; di tích đồi A1; cầu Mường Thanh; Tượng đài Thắng lợi Điện Biên Phủ). Triển khai Dự Án BĐS xây dựng Đền thờ liệt sĩ tại Mặt trận Điện Biên Phủ; thực thi bảo tồn, tôn tạo các di tích: Tháp Mường Luân, tháp Chiềng Sơ, hold Mường Tỉnh tại huyện Điện Biên Đông; di tích Thành Bản Phủ, động Pa Thơm tại huyện Điện Biên; hold động Xá Nhè và Khó Chua La, huyện Tủa Chùa; di tích lịch sử hào hùng Pú Nhung, huyện Tuần Giáo. Công tác cắm mốc bảo vệ di tích cũng sẽ được triển khai thực thi. Hiện có 2/27 di tích được cắm mốc ngoài thực địa: di tích lịch sử hào hùng vương quốc đặc trưng mặt trận Điện Biên Phủ có 28/45 điểm di tích thành phần được cắm mốc và di tích lịch sử hào hùng văn hóa truyền thống vương quốc Thành Bản Phủ được cắm 45 mốc.
Các di tích văn hóa truyền thống vật thể thời hạn qua được phát huy lợi ích, thu hút phần đông khác nước ngoài trong và ngoài tỉnh tới tham quan trải qua việc tăng mạnh công tác tuyên truyền, tiếp thị trên cổng, trang vấn đề điện tử của tỉnh, Sở Văn hóa truyền thống, Thể thao và Phượt, các địa phương và các đơn vị thông tấn báo mạng của tỉnh, cơ quan thông tấn báo mạng Trung ương thường trú trên địa phận tỉnh. Nhiều sự kiện, kế hoạch, Dự Án BĐS, đề án bảo tồn, tôn tạo, phát huy lợi ích di tích văn hóa truyền thống vật thể được triển khai thực thi. Tiêu biểu vượt trội năm 2020, Ủy Ban Nhân Dân tỉnh đã phát hành quyết định hành động phê duyệt “Đề án bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Chiến trường Điện Biên Phủ đến năm 2030”. Lúc bấy giờ, tỉnh đang xây dựng trách nhiệm xây dựng bảo vệ, tu bổ, phục hồi và phát huy lợi ích di tích trình Thủ tướng Cơ quan chính phủ phê duyệt. Trên hạ tầng đó sẽ xây dựng dựng triển khai nhiều Dự Án BĐS tương quan đến cắm mốc, giải phóng mặt phẳng, cấp Giấy ghi nhận quyền sử dụng đất cho di tích; thực thi bảo tồn, tôn tạo, phục dựng di tích; tiếp tục thực thi công tác sưu tầm tài liệu, hiện vật… làm tăng tính thuyết phục, mê hoặc và phát huy lợi ích lâu dài cho di tích. Đồng thời đó công tác trưng bày, triển lãm, thuyết minh tại di tích tiếp tục được nâng lên, thay đổi cả về nội dung và hình thức sinh hoạt, nhờ vào đó trở nên nhiều khách hàng đến tham quan. Nhiều đề tài nghiên cứu và phân tích khoa học cấp tỉnh đã và đang rất được thực thi, như: “Nghiên cứu tuyên truyền Chiến thắng Điện Biên Phủ bằng hình thức tranh và thơ”; “Nghiên cứu bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Chiến trường Điện Biên Phủ, gắn với phát triển du lịch tỉnh Điện Biên đến năm 2030”; “Xây dựng hệ thống tái hiện 3D khu di tích lịch sử Đồi A1, TP. Điện Biên Phủ nhằm hỗ trợ phát triển và quảng bá du lịch”… đã thêm phần tích cực gìn giữ, phát huy lợi ích di tích văn hóa truyền thống vật thể trên địa phận tỉnh.
Huyện Tuần Giáo – địa phương có 5 di tích đã được xếp hạng (3 di tích cấp tỉnh, 2 di tích cấp vương quốc), những bước đầu đã được góp vốn đầu tư xây dựng, cắm bia di tích và vận hành bảo vệ. Ông Mùa Va Hồ, Phó Quản trị Ủy Ban Nhân Dân huyện cho thấy thêm: Khu căn cứ cách mạng Pú Nhung đã được góp vốn đầu tư tiến độ 1 khu tưởng niệm nhân vật Vừ A Dính và các liệt sĩ với kinh phí đầu tư trên 5 tỷ việt nam đồng. Ngoài ra, trên địa phận huyện còn tồn tại 3 điểm di tích thành phần thuộc Di tích cấp vương quốc đặc trưng Mặt trận Điện Biên Phủ: Đèo Pha Đin, điểm tập trung hậu cần tại ngã 3 và hold Thẳm Púa. Huyện đã giao cho xã nơi có di tích để xây dựng các tổ để vận hành, bảo vệ; đồng thời chỉ huy cơ quan trình độ chuyên môn của huyện phối phù hợp với các phòng nghiệp vụ của Sở Văn hóa truyền thống, Thể thao và Phượt tổ chức cắm biển hướng dẫn tới di tích tại những trục quốc lộ và đường vào di tích để thêm nhiều người dân biết tới tham quan, thưởng lãm và ý thức, trách nhiệm hơn trong việc bảo vệ, giữ gìn di tích./.
Gia Kiên