TP Hải Phòng Đất Cảng là một trong những trung tâm phượt lớn của Việt Nam. Đến Hải Phòng Đất Cảng, khác nước ngoài không những có dịp trải nghiệm phượt biển mà còn tồn tại các xung quanh vị trí phượt tâm linh rực rỡ có ý nghĩa trang nhã văn hóa truyền thống. Trong số đó, bãi cọc Cao Quỳ là một xung quanh vị trí mới được tìm thấy. Cùng các các bạn đồng nghiệp Báo Hải Phòng Đất Cảng, công ty chúng tôi có dịp được ghé thăm Khu bảo tồn bãi cọc Cao Quỳ, xã Liên Khê, huyện Thuỷ Nguyên (TP Hải Phòng Đất Cảng).
Khu bảo tồn bãi cọc Cao Quỳ, xã Liên Khê, huyện Thuỷ Nguyên (TP Hải Phòng Đất Cảng) – vị trí đỏ giáo dục truyền thống cuội nguồn cách mạng.
Bãi cọc Cao Quỳ nằm trên cánh đồng Cao Quỳ, ven bờ hữu ngạn sông Bạch Đằng. Tháng 10/2019, trong những lúc đào đất để trồng cây, một vài người dân đã tìm thấy những cọc gỗ ở phòng Mả Dài. Đơn vị chức năng chủ trì khai thác là Viện Khảo cổ học thuộc Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam. Sau khoản thời gian tìm thấy và khai thác, các nhà khảo cổ học đã tìm thấy 73 cọc gỗ và gỗ cọc có kích thước, góc nghiêng, phía nghiêng không giống nhau, phân bổ không đều. Ngoài ra còn tìm thấy một vài hiện vật sắt kẽm kim loại, dây chão, nịt buộc bè… Ở những phòng lân cận trải dài nhiều km dọc ven sông Bạch Đằng cũng tìm thấy các cọc gỗ rải rác hoặc nằm tập trung chuyên sâu trong phạm vi hàng trăm hét ta. Để tiếp tục làm rõ hơn mạng lưới hệ thống bãi cọc trong quần thể Bạch Đằng Giang, các di tích này đang tiếp tục được khai thác và nghiên cứu và phân tích.
Theo kết quả những bước đầu, các nhà nghiên cứu và phân tích nhận định rằng cọc được đóng/chôn tại phòng bãi bồi ven sông, phân chia không thẳng hàng và bãi cọc được sắp xếp thành thế trận vào thế kỷ XIII. Các cọc này còn có đường kính lớn, chân cọc không được đẽo nhọn, phương pháp phân bổ khác với những cọc được tìm thấy tại di tích Yên Giang, đồng Mã Ngựa, Vạn Muối ở Quảng Yên (Quảng Ninh), nên tác dụng hoàn toàn có thể được tạo ra với mục tiêu làm tuyến ngăn ngừa, không cho thuyền địch theo sông Giá ra cửa Bạch Đằng, buộc chúng phải theo sông Bạch Đằng, nơi quân ta sắp xếp trận địa mai phục (vì phòng sông Giá, Lưu Kỳ, Lưu Kiếm, Minh Tân, Minh Đức, Tam Hưng… nơi triều đình nhà Trần sắp xếp lực lượng quân bộ, quân thủy)…
Để bảo tồn các cọc đã được tìm thấy và phục vụ Nhân dân đến thăm quan, Dự Án BĐS xây dựng tuyến phố vào Khu bảo tồn bãi cọc Cao Quỹ đã được xây dựng và hoàn thiện trong vòng 5 tháng. Dự Án BĐS gồm: Tuyến phố rộng 22-25, dài 3,5km; nhà ra mắt và trưng bày; nhà vòm bảo tồn cọc và khuôn viên rộng trên 30.000 mét vuông. Các cọc gỗ bên trong nhà vòm được bảo tồn bằng 2 hình thức: Bảo tồn trong nước: 18 cọc gỗ được bảo tồn nguyên trạng như khi được tìm thấy trong hồ rộng 450m2. Nước được xử lý hoá chất để bảo vệ và tránh hư hỏng các cọc gỗ. Bảo tồn trong đất: Phần không gian sót lại trong thâm tâm nhà vòm có 55 cọc và hố chôn cọc được bảo tồn bằng hình thức lấp đất sau thời điểm nghiên cứu và phân tích, nhằm tránh tác độc của thiên nhiên và môi trường bên phía ngoài và của nhân sự.
Để Nhân dân và khác nước ngoài tưởng tượng được diện mạo và cách sắp xếp bãi cọc, các nhà quản lý và vận hành đã đặt các cọc phỏng dựng trên mặt đất. Các cọc phỏng dựng tương tự như các cọc đang rất được bảo tồn dưới đất về kích thước, kiểu dáng, thế đóng và vị trí. Ngoài ra, khu bảo tồn còn tồn tại mạng lưới hệ thống sân vườn, thảm cỏ, cây xanh, vườn lim, vườn na, mạng lưới hệ thống chiếu sáng cùng tiện ích khác ví như Tolet, nhà bảo vệ…
Bãi cọc Cao Quỳ thuộc quần thể di tích lịch sử hào hùng – văn hóa truyền thống ở xã Liên Khê: Đền Thụ Khê, chùa Thiểm Khê, chùa Mai Động, thành Thạch Bích… liên kết với Di tích vương quốc Khu di tích lịch sử Bạch Đằng Giang. Trong quần thể này còn có Linh từ Tràng Kênh thờ Đức Ngô Quyền Vương, người khai sinh trận địa cọc Bạch Đằng, đánh thắng quân Nam Hán năm 938, xong hơn một nghìn năm Bắc thuộc, mở ra kỷ nguyên song lập dân tộc của vương quốc Đại Việt, đền thờ hoàng đế Đinh Tiên Hoàng, hoàng đế Lê Đại Hành và Quốc Công Tiết chế Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn – Thống soái trận tiêu diệt (Ngài có công 3 lần vượt qua) quân Nguyên – Mông trên dòng Bạch Đằng Giang năm 1288.
Toàn cảnh phòng này thực sự là một xung quanh vị trí phượt tâm linh rực rỡ mà khác nước ngoài trong và ngoài nước không thể bỏ qua. Đó cũng là vị trí đỏ để giáo dục về truyền thống cuội nguồn lịch sử hào hùng, văn hóa truyền thống, truyền thống cuội nguồn yêu nước và đấu tranh giải phóng dân tộc hào hùng của những thế hệ cha ông. Từ đó, mỗi thế hệ tất cả chúng ta ngày hôm nay càng thêm tự hào và gìn giữ, phát huy truyền thống cuội nguồn yêu nước và giữ nước.
Linh Trang