Trang phục truyền thống cuội nguồn luôn tiềm ẩn những lợi ích nhân văn, nét văn hóa truyền thống đặc trưng của mỗi dân tộc. Nhận thức rõ yếu tố này, thời hạn qua, tỉnh Hòa Bình đã có nhiều phương pháp làm sáng tạo để giữ gìn, phát huy lợi ích trang phục truyền thống cuội nguồn của cộng đồng dân cư các dân tộc trên địa phận toàn tỉnh.
Nữ sinh Trường Phổ thông dân tộc nội trú trung học phổ thông tỉnh Hòa Bình trong trang phục truyền thống cuội nguồn. (Ảnh: Thùy An)
Trường Phổ thông dân tộc nội trú trung học phổ thông tỉnh Hòa Bình hiện có trên 600 học viên là con em mình của không ít dân tộc như Mường, Thái, Mông, Dao, Tày… Nhà trường không chỉ là là chiếc nôi giảng dạy học viên dân tộc thiểu số có quality, mà còn phải được nghe biết như “ngôi nhà chung” thân ái, đoàn kết của không ít học viên vùng cao. Từ những bản làng xa xôi, khi về Trường học tập, các em đã mang theo cả những nét văn hóa truyền thống riêng của dân tộc mình, trong đó có những bộ trang phục truyền thống cuội nguồn khác biệt. Với mong ước giữ gìn, phát huy những lợi ích này, Trường đã vận động mỗi cán bộ quản lý và vận hành, giáo viên, nhân viên cấp dưới và học viên là người dân tộc thiểu số có ít nhất 1 bộ trang phục truyền thống cuội nguồn mặc ngày thứ Hai thời điểm đầu tuần, các dịp lễ, tết. BGH Nhà trường cũng phối hợp vận động ủng hộ trang phục dân tộc cho học viên nghèo, có thực trạng khó khăn vất vả trong nhà trường, đáp ứng tổng thể toàn bộ học viên là người dân tộc thiểu số đều phải có trang phục dân tộc đến trường. Nhà trường còn tổ chức triển khai các buổi ngoại khóa với chủ đề “Học sinh với trang phục dân tộc” để các em có khả năng trình làng trang phục truyền thống cuội nguồn rực rỡ của dân tộc mình, từ đó khơi dậy niềm tự hào, lưu giữ văn hóa truyền thống khác biệt của mỗi dân tộc. Em Bùi Thị Thu, học viên Trường Phổ thông dân tộc nội trú trung học phổ thông tỉnh Hòa Bình nói rằng, bộ trang phục dân tộc Mường mà em mặc được mẹ em khôn khéo cắt might, chăm sóc từng đường kim, mũi chỉ. Em rất tự hào khi trang phục này trong những ngày hội lớn của trường, bởi ở đó quý khách nào thì cũng mặc trang phục truyền thống cuội nguồn và kể lẫn nhau nghe ý nghĩa trang phục của dân tộc mình.
Theo thông tin được biết, khuyến nghị cán bộ, giáo viên, học viên mặc trang phục dân tộc là một điểm nổi bật trong việc giữ gìn, phát huy lợi ích trang phục truyền thống cuội nguồn của không ít dân tộc trên địa phận tỉnh Hòa Bình. Đồng thời Trường Phổ thông dân tộc nội trú trung học phổ thông tỉnh Hòa Bình, nhiều trường tiểu học, trung học hạ tầng, trung học phổ thông của tỉnh, nhất là các trường dân tộc nội trú đã và đang đưa nội dung mặc trang phục truyền thống cuội nguồn vào trường học. Các nhà trường thường vận động, khuyến nghị học viên mặc trang phục truyền thống cuội nguồn dân tộc ít nhất 01 buổi/tuần và vào các ngày lễ truyền thống cuội nguồn của dân tộc mình. Thông qua đó, nhằm tăng cường tuyên truyền, tiếp thị lợi ích, vẻ đẹp của trang phục truyền thống cuội nguồn các dân tộc thiểu số.
Quan trọng, tiến hành Đề án “Bảo tồn, phát huy trang phục truyền thống các dân tộc thiểu số Việt Nam trong giai đoạn hiện nay”, tỉnh Hòa Bình đã và đang tăng cường việc vận động, triển khai mặc trang phục truyền thống cuội nguồn các dân tộc thiểu số tới những tầng lớp nhân dân, cán bộ, công chức, nhà giáo, người lao động trên địa phận tỉnh. Từ đó, những đơn vị, đơn vị chức năng đã vận động cán bộ, công chức, viên chức, người lao động là người dân tộc thiểu số mặc trang phục truyền thống cuội nguồn đến văn phòng, cơ quan vào các dịp kỷ niệm, ngày lễ, trong số nghi thức trọng điểm của ngành, của địa phương; ngày lễ, Tết hàng năm; Ngày Văn hóa truyền thống các dân tộc Việt Nam (19/4), Ngày Di tích văn hóa truyền thống Việt Nam (23/11) hàng năm; khuyến nghị quý khách dân mặc trang phục truyền thống cuội nguồn dân tộc thiểu số trong trong số ngày lễ lớn của quốc gia, của tỉnh, TP. Hồ Chí Minh, ngày hội, lễ cưới hỏi, ngày Quốc tế Phụ nữ (8/3), ngày Phụ nữ Việt Nam (20/10)…
Ban Dân tộc tỉnh cũng vận động những đơn vị, tổ chức triển khai, đơn vị chức năng, doanh nghiệp, lực lượng vũ trang và học viên trên địa phận tiến hành quyên góp ủng hộ trang phục dân tộc cho học viên nghèo, có thực trạng khó khăn vất vả. Hình thức ủng hộ bằng tiền mặt hoặc hiện vật (là trang phục dân tộc might sẵn). Tỉnh đoàn, Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh Hòa Bình cũng thường xuyên tuyên truyền vận động thường xuyên nâng lên lòng tự hào, tự tôn dân tộc, khuyến nghị mặc trang phục truyền thống cuội nguồn các dân tộc thiểu số trong số Hội nghị, sự kiện, các ngày lễ, sự kiện trọng đại của quốc gia, của Hội, của địa phương, đơn vị chức năng, coi đấy là trọng trách thường xuyên, góp thêm phần giữ gìn và phát huy di tích văn hóa truyền thống của không ít dân tộc thiểu số trên địa phận tỉnh, phủ rộng vẻ đẹp, nét rực rỡ của trang phục truyền thống cuội nguồn các dân tộc thiểu số. Theo đồng chí Bùi Thị Niềm, Giám đốc Sở Văn hóa truyền thống, Thể thao và Du ngoạn tỉnh Hòa Bình, việc phối hợp tuyên truyền, khuyến nghị sử dụng trang phục truyền thống cuội nguồn đã hỗ trợ cán bộ, công chức, học viên, sinh viên,… và người dân trong tỉnh thêm tự hào; hiểu biết thêm nét văn hóa truyền thống đặc trưng của không ít dân tộc khác. Đồng thời, gắn chặt tình đoàn kết giữa các dân tộc đồng đội. Nâng lên ý thức, trách nhiệm của từng người trong giữ gìn, bảo tồn và phát huy truyền thống cuội nguồn văn hóa truyền thống dân tộc.
Với cách làm hiệu suất cao, đến nay, việc sử dụng trang phục truyền đã dần dần trở thành thói quen, phủ rộng sâu rộng trong những tầng lớp nhân dân trên địa phận toàn tỉnh Hòa Bình. Trong số ngày lễ, tết, ngày hội…, sắc màu trang phục truyền thống cuội nguồn của không ít dân tộc xuất hiện ngày càng trở nên nhiều ở những trường học, cơ quan, đơn vị chức năng. Thông qua đó, vừa góp thêm phần gìn giữ, phát huy những lợi ích văn hóa truyền thống kết tinh trong trang phục truyền thống cuội nguồn của không ít dân tộc, vừa góp thêm phần tiếp thị nét xinh, nét văn hóa truyền thống truyền thống cuội nguồn đặc trưng của không ít dân tộc Hòa Bình, nhắm đến tiềm năng xây dựng nền văn hóa truyền thống tiên tiến và phát triển, đậm đà bản sắc dân tộc./.
Nguyễn Thị Hoàn