Vừa mới qua, Bộ Văn hóa truyền thống, Thể thao và Phượt phát hành kế hoạch tiến hành Tóm lại số 65 ngày 30-10-2019 của Bộ Chính trị về tiếp tục tiến hành Nghị quyết số 24 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa IX) về công tác dân tộc trong tình hình mới. Đấy là hạ tầng để Khánh Hòa tiếp tục có những chủ trương nhằm bảo tồn, phát huy lợi ích văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số (ĐBDTTS).
Những hạt nhân trào lưu
Nhiều năm qua, ông Cao Văn Nghiệp (thôn Bến Khế, xã Khánh Bình, huyện Khánh Vĩnh, tỉnh Khánh Hòa) vẫn luôn truyền dạy cách đánh mã la, trình diễn nhiều chủng loại nhạc cụ của đồng bào Raglai cho nhiều thanh niên trong xã. Trong những kỳ liên hoan thẩm mỹ và nghệ thuật quần chúng, ngày văn hóa truyền thống dân tộc được tổ chức triển khai hàng năm, ông Nghiệp đều tích cực tham gia và động viên lớp trẻ tự tin đến biểu diễn, reviews những cái hay, nét đẹp của văn hóa truyền thống dân tộc. “Mỗi lần được tham gia liên hoan văn hóa, văn nghệ do tỉnh, huyện tổ chức, chúng tôi đều cảm thấy rất tự hào khi có dịp thể hiện tài năng của bản thân và giới thiệu bản sắc văn hóa của dân tộc”, ông Nghiệp nói rằng.
Đồng bào Raglai huyện Khánh Sơn hòa tấu nhạc cụ dân tộc. Ảnh chụp tháng 4-2021.
Hiểu được tầm trọng điểm của việc bảo tồn, giữ gìn những hoạt động và sinh hoạt văn hóa truyền thống, thẩm mỹ và nghệ thuật của người dân trong vùng, ông Y Hy – Bí thư Đảng ủy xã Ninh Tây trực tiếp đi sưu tầm những bộ chiêng, bộ ché, nhiều chủng loại nhạc cụ truyền thống lịch sử, công cụ sản xuất… của đồng bào Ê Đê. Trong nhà, ông lưu giữ, reviews về những hiện vật của đồng bào. Ông cũng thường tổ chức triển khai những buổi sinh hoạt văn nghệ để người dân trong buôn làng có dịp được chơi nhiều chủng loại nhạc cụ.
Trên địa phận tỉnh, hiện vẫn còn đó nhiều cá thể lặng lẽ gìn giữ những nét trẻ đẹp văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử của dân tộc mình như: Mấu Hồng Thái, Cao Lê Dân, Mấu Xuân Điệp, Cao Mai Hùng (huyện Khánh Sơn), Hà Đình Mơ (TP. Cam Ranh), Bo Thị Minh Châu (huyện Cam Lâm)… Đấy là những hạt nhân trào lưu góp thêm phần vào việc bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống, nét trẻ đẹp truyền thống lịch sử trong cuộc sống thường ngày thời điểm hôm nay.
Để nhiều sự tâm điểm
Nhiều năm qua, trên địa phận tỉnh, các chủ trương tương quan đến việc bảo tồn, phát huy lợi ích văn hóa truyền thống của ĐBDTTS luôn luôn được tâm điểm đúng mức, vừa góp thêm phần giữ gìn những nét trẻ đẹp văn hóa truyền thống truyền thống lịch sử, vừa làm phong phú hơn đời sống tinh thần của người dân. Ví dụ điển hình, huyện Khánh Sơn đã tổ chức triển khai các lớp truyền dạy đánh mã la, hát sử thi; tổ chức triển khai nghiên cứu và phân tích, sưu tầm các tư liệu, làn điệu dân ca, dân vũ, biên dịch nhiều chủng loại sách về nhân sự và văn hóa truyền thống Raglai trên địa phận. Địa phương cũng tổ chức triển khai các liên hoan hòa tấu mã la và múa dân gian Raglai, hội thi già làng khéo tay, thi các vui chơi dân gian… Huyện Khánh Vĩnh tập trung chuyên sâu tái hiện các liên hoan tiệc tùng văn hóa truyền thống như: lễ cưới (đồng bào Raglai, T’rin), lễ bỏ mả (đồng bào Raglai, Ê Đê), lễ ăn mừng lúa mới, mừng nhà mới (đồng bào Raglai), hội tung còn (dân tộc Tày). Thị xã Ninh Hòa phục hồi lễ cúng bến nước của người Ê Đê…
Hàng năm, tỉnh tổ chức triển khai nhiều sự kiện văn hóa truyền thống, văn nghệ như: Ngày văn hóa truyền thống các dân tộc, liên hoan các làng văn hóa truyền thống, hội thi tìm hiểu di tích văn hóa truyền thống, hội diễn thẩm mỹ và nghệ thuật quần chúng… thu hút sự tham gia tích cực của ĐBDTTS. “Thời gian qua, tình trạng “chảy máu” di tích văn hóa truyền thống vật thể của đồng bào đã được ngăn ngừa. Hàng trăm bộ mã la, cồng chiêng, trống, ché, vật dụng sinh hoạt… của đồng bào đã được gìn giữ tại những nhà dân hoặc nhà truyền thống lịch sử”, ông Lê Văn Hoa – Phó Giám đốc Sở Văn hóa truyền thống và Thể thao cho thấy thêm.
Theo ông Lê Văn Hoa, nội dung kế hoạch của Bộ văn hóa truyền thống, Thể thao và du ngoạn nhằm tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ huy, nâng lên nhận thức, trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền sở tại, cán bộ, công chức, đảng viên trong mạng lưới hệ thống chính trị nhiều cấp về công tác dân tộc trong tình hình mới; phát huy vai trò, trách nhiệm của cả mạng lưới hệ thống chính trị trong công tác tham mưu, phối hợp tổ chức triển khai triển khai tiến hành công tác dân tộc, chủ trương dân tộc. Trên hạ tầng các nội dung của kế hoạch, các địa phương sẽ tổ chức triển khai tiến hành tốt các sự kiện, chủ trương về văn hóa truyền thống vùng ĐBDTTS. Trong số đó, để nhiều sự ưu tiên khái niệm việc bảo tồn, phát huy lợi ích văn hóa truyền thống của ĐBDTTS trong thời hạn tới./.
Giang Đình