Ngày bé ta hay nghe kể chuyện cô Tấm. Nàng Tấm sau bao lần hóa kiếp gian truân, nhờ “Dao vàng bổ miếng cau hoa / Bày lên đĩa sứ, mang ra thết chàng” mà duyên tình với Đức Vua vừa tan nay lại hợp. Vì thế mà cô Tấm hiện lên với dáng vóc một chị Hai Quan họ khoác áo tứ thân, tay cầm miếng trầu têm cánh phượng – “đầu câu chuyện” cho những cuộc trao duyên đằm thắm của những liền anh, liền chị miền Kinh Bắc xưa.
Những ngày xuân trên quê nhà Quan họ, ta không chỉ là say đắm cùng làn điệu dân ca ngọt ngào nơi “trên bến dưới thuyền” mà còn phải quyến luyến hơn khi tận mắt chứng kiến đương Quan họ liền anh lịch thiệp mời đương Quan họ liền chị xơi trầu một cách đầy trân trọng:
“Nhất niên, nhất lệ, năm mới tết đến tháng xuân, bạn bè Shop chúng tôi có cơi trầu mời đương Quan họ.
Trầu này trong tráp mở ra
Giấu thầy, giấu mẹ đem ra mời người
Xin mời đương Quan họ người xơi khẩu trầu, rồi cho cánh đàn ông chúng em được học đòi đôi lối, đôi câu”.
Việc nhận trầu chỉ được thực thi khi bên trai đằng gái dường như đã tìm thấy sự “tâm đầu ý hợp”, mở đầu cho canh hát giao duyên mê đắm lòng người nơi đông hội. Phải chăng tình yêu làm họ gắn bó, hòa quyện cùng nhau tạo nên sự mùi vị miếng trầu mới thơm cay, cái hơi males mới nóng bừng trong sắc đỏ đẹp tươi ấy: “Có trầu mà chẳng có cau. Làm sao cho đỏ môi nhau thì làm!”.
Nhưng không hiếm lúc đương Quan họ liền chị từ chối “câu thính” của những liền anh. Dù bên ấy có nhiều câu hay ít vốn, các liền chị vẫn khiêm nhường, trọng các bạn mà rằng: “Chị em chúng em còn cả sữa non măng, ăn giầu đã vậy, biết nói năng thế nào”. Ấy là một nét duyên dáng, ý nhị mà thâm thúy trong lối tiếp xúc, đạo xử thế thường thấy của rất nhiều liền chị nơi miền quê Quan họ Kinh Bắc.
Cũng lại có khi hai bên lại quen hơi bén tiếng, trai gái cũng mượn miếng trầu để ngỏ tình ngỏ ý:
“Từ thời điểm ngày ăn phải miếng trầu,
Miệng ăn môi đỏ, dạ sầu đăm chiêu.”
Chỉ “ba đồng một mớ trầu cay”, tuy thế cũng rất rất có thể đôi nam nữ lại bén duyên nhờ có “miếng trầu nên dâu nhà người”.
Thời nay, để răng trắng hay vì ngại vị đắng, rất có thể nhiều người không biết ăn trầu, nhưng theo phong tục Kinh Bắc – TP Bắc Ninh, trong thời gian ngày hỏi cưới, giỗ chạp… nhà ai cũng tồn tại miếng trầu têm khôn khéo. Vì miếng trầu là tục lệ, là tình cảm nên dẫu ăn được hay là không ăn cũng chẳng ai chối từ:
“Cho anh một miếng trầu vàng
Tương lai anh trả lại nàng đôi mâm”.
Ánh Võ