Lào Cai: Rất dị hoa văn trên bạc của người Dao đỏ

Người Dao tự hào về nghề chạm khắc bạc.  Ảnh: TL ( Ảnh chụp trước dịch)

Trên các thành phầm chạm khắc bạc của người Dao đỏ, các nghệ nhân thường sử dụng họa tiết, hoa văn mang dáng dấp của tự nhiên như chiếc nhẫn bạc có chạm khắc họa tiết hình cây dương xỉ, cúc áo có họa tiết hình hoa hẹ, hạt dưa, lá cọ… Họa tiết hoa văn trang trí trên thành phầm bạc này mô tả thương hiệu thân thiện, gắn bó với cuộc sống thường ngày hằng ngày của người Dao đỏ.

Đánh bóng thành phầm bạc.

Mỗi thành phầm trang sức đẹp bạc có họa tiết trang trí không giống nhau, tùy theo mức độ và tính chất vật thiêng trọng điểm của đồ bạc. Nếu là vật lễ đính ước hôn nhân gia đình, chiếc vòng tay và vòng cổ chạm khắc họa tiết hình con cá với ý nghĩa liên kết cô dâu và chú rể sống trọn đời niềm hạnh phúc bên nhau. Khuyên tai bạc của phụ nữ chạm khắc hình hoa lá cách điệu cầu kỳ nhằm tôn vinh vẻ đẹp khuôn mặt của người phụ nữ.

Tuy mỗi trang sức đẹp bạc đều sở hữu họa tiết trang trí không giống nhau nhưng điểm lưu ý cộng đồng là thêm phần tạo sự vẻ đẹp của trang sức đẹp. Ngoài ra, có họa tiết in đường thẳng, đoạn thẳng, đường cong ngắn, dài, to, nhỏ, họa tiết hình chữ V, họa tiết hình ô vuông được trang trí đối xứng nhau. Quan trọng, thợ chạm bạc người Dao đỏ hay sử dụng họa tiết hình chữ V ngắn, nhỏ, xếp liền kề nhau tạo thành những đường cong, đường thẳng ngắn, dài như hình cánh hoa, sống lá…

Một quy trình trong nghề chế tác bạc.

Bộ thành phầm trang sức đẹp bạc của người Dao đỏ.

Ý nghĩa của những họa tiết này đều bắt nguồn từ tự nhiên, môi trường tự nhiên sống, lao động sản xuất được người Dao đỏ đúc rút phản ánh trong số tín ngưỡng, nghi lễ. Họ cho đó là những họa tiết hoa văn, hình thù trọng điểm khái niệm đời sống nên ứng dụng chế tác trên các thành phầm trang sức đẹp bạc.

Như vậy, rất có thể thấy chạm khắc hoa văn trang trí trên các thành phầm bạc được người Dao đỏ ưa dùng và bảo tồn, giữ gìn. Các thành phầm bạc được thợ bạc sáng tạo trang trí các hoa văn mang ý nghĩa thẩm mĩ, tỉ mỉ đến từng cụ thể. Đến nay, các thành phầm trang sức đẹp bằng bạc luôn xuất hiện trong số sự kiện trọng đại của mỗi đời người dân tộc Dao đỏ như trong đám cưới, tang lễ…

Nguyễn Ngọc Thanh