Tỉnh Bắc Ninh: Thay đổi, đa dạng và phong phú sinh hoạt giáo dục di tích văn hóa truyền thống

Trẻ Mần nin thiếu nhi xem Nghệ nhân hát Trống quân làng Bùi Xá biểu diễn. (Ảnh tư liệu).

Trong những năm qua, ngoài việc đưa Di tích Dân ca Quan họ vào giảng dạy trong những trường phổ thông, Sở Văn hóa truyền thống, Thể thao và Du ngoạn phối phù hợp với các hạ tầng giáo dục trên địa phận tỉnh triển khai nhiều sinh hoạt giáo dục di tích bổ tích, thực tế. Đáng chú ý quan tâm, từ thời điểm năm 2018, phường Múa rối nước Đồng Ngư (Ngũ Thái, Thuận Thành) đã được tỉnh cấp kinh phí đầu tư để đến biểu diễn phục vụ học viên tại một vài trường học trong tỉnh.    

Với quan điểm lấy học viên làm trung tâm, tận dụng tối đa khai thác nguồn học liệu tại chỗ là những di tích văn hóa truyền thống xung xung quanh thiên nhiên môi trường sống, thân mật và gần gũi, dễ hiểu với học viên, sử dụng kinh nghiệm làm việc và tri thức của người dân các địa phương, Ngành Giáo dục đào tạo và Đào tạo và huấn luyện Tỉnh Bắc Ninh xây dựng các sự kiện tìm hiểu, học tập về di tích văn hóa truyền thống vật thể và phi vật thể, lựa chọn hình thức dạy và học tương thích;  links với Bảo tàng tỉnh, các di tích lịch sử hào hùng văn hóa truyền thống, các làng nghề truyền thống lịch sử để lấy học viên đến học tập. Hàng năm, các trường học đều tổ chức triển khai các chuyến tham quan, giáo dục ngoại khóa tại những điểm di tích như: Chùa Bút Tháp, chùa Dâu, chùa Phật Tích, Đền Đô; tham quan Bảo tàng, Thư viện, các làng nghề gốm Phù Lãng, làng tranh dân gian Đông Hồ, đúc đồng Đại Bái… Học viên còn được tham gia sinh hoạt trải nghiệm tại những sự kiện như Hội thi hát Dân ca Quan họ đầu xuân, Hội khỏe Phù Đổng, Hội Báo Xuân, Ngày hội sách…

Bảo tàng tỉnh, ngoài sinh hoạt nghiên cứu và phân tích sưu tầm, trưng bày chuyên đề, còn tích cực tổ chức triển khai đa dạng và phong phú sinh hoạt giáo dục di tích có ý nghĩa cho học viên với chủ đề “Bắc Ninh trong tiến trình lịch sử của dân tộc”, đồng thời đó là các sinh hoạt vui chơi trong đợt Tết truyền thống, Tết Trung thu; các sinh hoạt trải nghiệm: In tranh Đông Hồ, chuốt gốm, mặc trang phục Quan họ, biểu diễn múa rối nước, các vui chơi dân gian… tại những sự kiện hát Dân ca Quan họ trên thuyền. Tại Văn Miếu Tỉnh Bắc Ninh, các lễ kết nạp Đảng, Đoàn, Đội cho học viên, sự kiện rỉ tai chuyên đề cũng mang lại cho học viên những trải nghiệm lịch sử hào hùng ý nghĩa, giúp các em hiểu biết, thẩm thấu hơn truyền thống lịch sử hiếu học, khoa bảng vẻ vang của quê nhà Tỉnh Bắc Ninh-Kinh Bắc.  

Nhiều địa phương cũng tích cực triển khai các sinh hoạt chống xâm hại di tích, bảo vệ, tôn tạo, phát huy lợi ích di tích lịch sử hào hùng văn hóa truyền thống. Tiêu biểu vượt trội như ở Yên Phong, Phòng Văn hóa truyền thống-Thông phối phù hợp với Phòng Giáo dục đào tạo và Đào tạo và huấn luyện huyện lãnh đạo các nhà trường tổ chức triển khai cho học viên dọn vệ sinh, trồng hoa, cây xanh tại những điểm di tích; thường xuyên tổ chức triển khai cho học viên tham quan, tìm hiểu ý nghĩa, lợi ích của những di tích lịch sử hào hùng văn hóa truyền thống tại địa phương nhằm giáo dục truyền thống lịch sử lịch sử hào hùng cách mạng của quê nhà…

Bảo tàng tỉnh tổ chức triển khai phong phú các sinh hoạt trải nghiệm di tích văn hóa truyền thống cho học viên. (Ảnh tư liệu).

Giáo dục đào tạo di tích là sinh hoạt ngày càng trở nên được tâm điểm chú ý quan tâm, hỗ trợ hiệu suất cao cho công tác giáo dục truyền thống lịch sử văn hóa truyền thống lịch sử hào hùng trong trường phổ thông, phía tới việc tăng trưởng tổng thể của học viên. Tuy nhiên vậy, công tác giáo dục di tích văn hóa truyền thống cho học viên thời hạn qua còn nhiều tránh. Theo Thạc sĩ Đỗ Hữu Bảng, nguyên Phó Giám đốc Bảo tàng tỉnh: Vẫn đang còn rất nhiều học viên thờ ơ với kỹ năng và kiến thức lịch sử hào hùng, văn hóa truyền thống, nhận định rằng cuộc sống thường ngày phía trước không tương quan đến những thứ ở trong quá khứ. Các chuyến tham quan di tích, bảo tàng của học viên đa số mang ý nghĩa hình thức “cưỡi ngựa xem hoa”, chưa định hình ý thức học tập rõ ràng. Học viên rất ít khi được những thầy cô giáo gợi mở việc tìm hiểu, ghi chép nghiên cứu và phân tích, viết bài thu hoạch sau mỗi chuyến du ngoạn. Công tác thuyết minh tại những di tích, bảo tàng cho hàng trăm, hàng trăm học viên và một lúc nên ít có sự tương tác, kém mê hoặc, hiệu suất cao chưa  cao. Không dừng lại ở đó, việc học tập nội khóa gần như là phủ kín thời hạn của những em nên rất khó để thường xuyên tổ chức triển khai các buổi tham quan tìm hiểu di tích.

Muốn học viên yêu thích tìm hiểu, mày mò di tích văn hóa truyền thống nhiều hơn nữa cần sự cộng đồng tay từ nhiều phía và tích cực thay đổi nội dung, hình thức, phương pháp tiếp cận. Cán bộ thuyết minh, các giáo viên phụ trách bộ môn tương quan rất cần được tu dưỡng, tập huấn thường xuyên và có sự góp vốn đầu tư sức lực để trang bị, mở rộng vốn kỹ năng và kiến thức về di tích, từ đó biết phương pháp khơi gợi, phía dẫn, điều phối các sinh hoạt học tập di tích một cách tương thích, tạo hứng thú cho học viên dữ thế chủ động tiếp cận học tập, chiếm lĩnh nguồn tài nguyên tri thức phong phú từ vốn di tích văn hóa truyền thống quý báu của quê nhà.

V.Thanh