Thị trấn Lăng Cô (huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên Huế) có bãi tắm biển cùng tên nổi tiếng với nhiều loại thủy sản tươi sống như: cua, ghẹ, mực, tôm, vẹm, hàu… Trong số đó, con sò (người dân địa phương gọi là “sặc”), một loại đặc sản ở đầm Lăng Cô, đã được người dân ở đây chế trở thành món mắm sò trứ danh.
Làm mắm sò rất là kỳ công. Các mệ (mẹ) mua sò tươi về (rất có thể là sò huyết hoặc sò lông) lấy mũi dao nhọn cạy vỏ lấy sò, rửa thật sạch cát và các tạp chất. Tiếp sau đó vớt ra rá (rổ), để ráo nước chừng 50 phút, đổ sò vào thau sạch, bỏ muối hột (hay còn gọi là muối sống) được giã mịn với tỷ trọng 10 chén sò – 2 chén muối. Vô cùng không được bỏ muối bột (hay muối chín) vì muối bột có độ mặn thấp dễ hư mắm, nhưng nếu để nhiều muối quá mặn cũng không thể ăn; ớt bột và riềng xắt nhỏ bỏ vào, tỷ trọng tùy thuộc yêu cầu người ăn cay nhiều hay ít. Trộn thật đều sò, muối, ớt, riềng rồi bỏ liền vào chai hoặc thẩu nhựa đậy thật kín, trong vòng 8 – 10 ngày mắm sẽ chín, rất có thể ăn được.
Mắm sò.
Biểu lộ mắm chín rõ ràng nhất là phần xác sò sẽ nổi lên trên, phần nước dưới có màu đục như màu nước mắm. Sò càng lên rất cao, nước mắm dưới thẩu càng nhiều chứng tỏ mắm ấy để đã lâu. Loại mắm này cần ăn ngay, tránh việc để lâu thêm mắm sẽ nhanh chóng hỏng.
Mắm sò rất thơm ngon khi ăn với cơm nóng hoặc rất có thể trở thành món nước chấm khi sử dụng thêm rau sống, dưa giá, khế chua kẹp thịt ba chỉ. Khi ăn sẽ sở hữu được vị dai, thơm của sò, vị mặn của mắm, vị chua của khế và vị béo ngọt của thịt. Tổng thể toàn bộ những tinh túy ấy tạo sự món mắm sò ngon nức tiếng khiến cho ăn một lần không thể quên./.
Trần Thái Học