Trang phục truyền thống lịch sử dân tộc là một trong những tiêu chuẩn nhận diện tộc người, đặc biệt quan trọng với người Dao họ ở Bảo Thắng, người dân đang bảo tồn được trang phục truyền thống lịch sử dân tộc bởi nghề dệt, thêu vẫn được phụ nữ giữ trong quần chúng. Đó là những tín hiệu vui trong công tác bảo vệ, gìn giữ và phát huy lợi ích di tích văn hóa truyền thống trong quần chúng.
Thêu yếm
Thương hiệu phụ nữ Dao họ siêng năng, sáng tạo thể hiện qua từng đường kim, mũi chỉ trên nữ phục và sắc phục của mình. Ngoài những dịp lao động, ngày nông nhàn hoặc thời gian nhàn rỗi trong thời gian ngày họ cũng tranh thủ dệt vải, cắt might, thêu thùa. Nữ phục của người Dao họ tuy không sặc sỡ, nhiều họa tiết, hoa văn như người Dao đỏ nhưng cũng luôn có sự lạ mắt riêng không liên quan gì đến nhau thể hiện ở trang phục cưới của cô dâu, chiếc yếm và mũ, địu trẻ nhỏ, chăn thổ cẩm. Quy trình cắt, khâu, thêu hoa văn thành bộ trang phục hoàn hảo trọn vẹn ước lượng bằng bàn tay và khối óc của phụ nữ, không hề có đường kẻ sẵn.
Sắc phục thiếu nữ Dao họ
Trên chiếc mũ của trẻ nhỏ thể hiện ước vọng của quần chúng giành cho trẻ tình yêu thương, bảo vệ. Đặc trưng, trên dải yếm của phụ nữ Dao là cả truyện truyền thuyết về việc tích ngôi sao sáng trên ngực yếm. Hoa văn tạo tác ở yếm tùy sự sáng tạo, trí tưởng tượng và bàn tay khôn khéo của từng người nhưng hoa văn chủ yếu không thể thiếu là một ngôi sao sáng 8 cánh.
Học thêu
Qua công tác bảo tồn các họa tiết, hoa văn trên yếm, mũ, khăn mặt, thắt lưng… đã được những mẹ, các bà truyền lại cho con cháu. Các mô típ hoa văn chủ yếu về thực vật như: cây xương rồng, lá cây; hoa văn động vật như con cá, con sâu, chân con rồng, hiện tượng tự nhiên như ngôi sao sáng, mặt trời, hay vật dụng thân thuộc: chiếc lược, chữ… Bố cục tổng quan của hoa văn mang ý nghĩa chất đối xứng, các màu chủ yếu là đỏ, xanh, vàng, trắng, đen.
Mũ trẻ nhỏ nam
Với màu chàm chủ yếu khái niệm nữ phục và màu nâu chủ yếu khái niệm nam phục, người Dao họ đã sáng tạo ra các hình khối thêu hoa văn theo cách mô phỏng những sự vật, hiện tượng quen thuộc của đời sống, thân mật và gần gũi với nhân sự để thêu, dệt vào yếm, mũ, chăn, khăn mặt, thắt lưng… như một cách làm đẹp, tạo điểm nổi bật cho trang phục của dân tộc mình.
Đôi quý khách
Vừa mới đây, tháng 7/2021, Sở Văn hóa truyền thống, Thể thao và Du ngoạn đã triển khai hạng mục trao truyền, tập luyện và quay phim về nghệ thuật và thẩm mỹ trang trí trên trang phục của người Dao họ, đã đem lại hiệu ứng mới trong công tác bảo tồn bản sắc văn hóa truyền thống, giúp người dân nhận diện và tự hào hơn về lợi ích lạ mắt của sắc phục dân tộc Dao họ ở Lào Cai.
Nguyễn Thị Minh Tú